Kabutare District Hospital

Hallo iedereen!

‘t Is weer een tijdje geleden – ik had enkele dagen geleden al eens een poging ondernomen om een tekstje te schrijven – enfin – twas eerder een tekst dan een tekstje – edoch de elektriciteit was mij hier weer eens niet goed gezind – byebye dus schrijfsels :-)

Er zijn zoveel dingen te vertellen dat het weer moeilijk wordt ergens te beginnen en niet van de hak op de tak te springen – maar ik ga proberen van het bij 1 onderwerp te houden deze keer – de hoofdreden waarom we hier zijn eigenlijk – de stages...

Misschien eerst wat info over de Rwandese gezondheidszorg – voor de geinteresseerden – dat maakt het voor jullie denk ik eenvoudiger om je een beeld te vormen van waar wij werken...

De gezondheidszorg in Rwanda is gebaseerd op een systeem van doorverwijzingen. Dat betekent concreet dat een patient met een probleem zich naar het locale Centre de Sante begeeft. De voorzieningen daar zijn echter heel heel beperkt. Feitelijk komt het erop neer dat daar niet meer kan gebeuren dan een anamnese en een klinisch onderzoek. Er is quasi geen technisch materiaal voorhanden – ook labo-testing is niet of slechts heel beperkt mogelijk. Indien het probleem daar niet kan opgelost worden, wordt de patient doorverwezen naar een zogenaamd District Hospital, zoals Kabutare, het hospitaal waar wij werken. Indien ook hier geen hulp meer kan geboden worden, wordt de patient doorverwezen naar 1 van beide universitaire hospitalen, CHUB in Butare of CHUK in Kigali. Verwacht echter niet dat in deze laatste de meest moderne technieken aanwezig zijn – een NMR-scanner is in gans Rwanda bijvoorbeeld niet te vinden – daarvoor moet de patient getransporteerd worden naar bijvoorbeeld Nairobi (Kenia)...

Zoals jullie weten (of niet weten) hebben Tjalina en ik beslist om onze eerste 5 stageweken te volgen in Kabutare District Hospital, en niet in het Universitaire Ziekenhuis van Butare. Het leek ons immers een stuk interessanter algemene problematieken te zien te krijgen – eerder dan weer supergespecialiseerde uitzonderingen... Een beetje uitleg over ons hospitaal en de manier van werken hier :

In Kabutare werken 4 vaste dokters, allen Congolesen : docteur Johnny, docteur Jean, docteur Alice en docteur Stephane. Ze zijn allen wat wij zouden noemen huisarts, maar hun takenpakket is wel veel uitgebreider dan dat van een huisarts bij ons. Qua medische personeel werken hier ook nog een anesthesist, docteur Eric, en een tandarts, docteur Andre. Verder zijn hier ook tientallen verpleegsters en verplegers, iedereen heeft zowat zijn eigen specialisatie. Ook de bevallingen worden hier door de verpleegkundigen gedaan - toen tjalina en ik vroegen of wij die niet mochten doen - werden we compleet uitgelachen - un docteur qui fait des accouchements - waar haalden we het uit :-) Feitelijk hebben ze wel gelijk - de verloskunde bij ons is veel te veel gemedicaliseerd denk ik...

De taak van de 4 dokters bestaat eruit de verschillende afdelingen in het hospitaal te runnen : met name de afdeling pediatrie – de materniteit – de afdeling chirurgie en de afdeling inwendige geneeskunde – die laatste wordt nog eens onderverdeeld in algemene inwendige geneeskunde – de gevangenenafdeling – en de tuberculose-afdeling.
Verder komen elke dag ook tientallen en tientallen mensen op consultatie – en tenslotte voeren de 4 dokters ook basisoperaties uit – en onder basis valt ook bijvoorbeeld een hysterectomie (baarmoederverwijdering) – laat ons zeggen dat dat bij ons in belgie nu niet bepaald iets is wat elke arts onder de knie heeft... Ik moet toegeven dat ik echt onder de indruk ben van de chirurgische vaardigheden van alle artsen hier! Ze opereren heel erg vlot en efficient!
De anesthesist Eric is er nog maar onlangs bijgekomen – tevoren werd de (ook algemene!!!) verdoving toegebracht door verpleegkundigen (!!!)
Docteur Eric moet zich weten te redden met als materiaal – en das snel opgesomd – een stethoscoop en een bloeddrukmeter – ge kunt u dus wel voorstellen dat de patient wel van tijd tot tijd eens wakker wordt tijdens een operatie...

De meest voorkomdende pathologieen hier zijn :

a) Malaria : van lichte vormen tot de meest gevaarlijke waarbij de hersenen worden aangetast – ik ben er echt van geschrokken hoe vaak dat voorkomt!

b) Tuberculose : in het hospitaal is een aparte afdeling aanwezig voor patienten met vormen van resistente tuberculose – meer dan 75% van hen is HIV positief – een hallucinant cijfer toch...

c) HIV in al zijn stadia en met bijhorende pathologieen : in het hospitaal is een specifiek HIV-testing-centrum aanwezig – mensen worden echt aangespoord zich te laten testen – zeker de zwangere vrouwen – en de antiretrovirale middelen (anti-HIV-medicatie) worden GRATIS bezorgd aan ALLE patienten!!!

Er bestaat hier ook een systeem van mutualiteit. Mensen worden sterk aangespoord om jaarlijks een (naar plaatselijke normen betaalbaar) bedrag te betalen – waardoor zijzelf en hun gezin verzekerd zijn. Indien zij bij de mutualiteit aangesloten zijn wordt 90% van hun medische kosten/medicatie terugbetaald. Ondanks alle inspanningen, blijven echter nog vele patienten onverzekerd. Preventief betalen is geen evidentie, en er zullen dus zeker nog meer pogingen moeten ondernomen worden om mensen te sensibiliseren, om mentaliteitsveranderingen teweeg te brengen...

De meest opvallende individuen in het hospitaal en daarbuiten op de velden zijn ongetwijfeld de gevangenen... Er zijn er honderden en honderden - ze lopen rond in een roze pakje - sommigen dragen een soort van matrozenhoedje. Meer dan 90% van hen zitten een gevangenisstraf uit omwille van hun betrokkenheid bij de genocide in 1994 - afhankelijk van de ernst van hun misdaden - er zijn 3 categorieen - gaande van het uitvoeren van bevelen tot het geven van de orders tot moord - hebben zij gevangenisstraffen gekregen tussen de 10 en de 100 jaar. De doodstraf wordt hier niet meer uitgesproken - en oude of ernstig zieke gevangenen krijgen vaak amnesty. Ik vroeg me af waarom ze in godsnaam niet probeerden te vluchten - meestal zijn er niet meer dan 1 of 2 bewakers aanwezig bij een hele groep gevangenen - maar ik heb me laten vertellen dat hun geweren steeds op scherp staan en dat een gevangene die tracht te vluchten zonder pardon een kogel in de rug krijgt...
Ik vind het lot van deze mensen wel vaak heel erg schrijnend. Velen onder hen zien er erg slecht uit : chronische diarree - koortsige blik - erg veel genitale infecties...


De werkmentaliteit is hier toch compleet anders - soms hou ik er van - nooit stress en alles gaat op t gemak - maar soms kan ik me ook enorm ergeren aan hun onvermogen om de dingen te organiseren. De dokters hier hebben allemaal een goed hart - ze leven echt mee met hun patienten - maar ze zijn soms zooooooo inefficient. Ik heb alle dagen opnieuw dezelfde discussie met docteur Johnny – een macho kerel met een klein hartje - ik heb hem wel graag – elke dag opnieuw zegt hij mij dat hij niet begrijpt hoe ik kan gaan eten om 12u als er nog tientallen patienten staan te wachten – elke dag opnieuw leg ik hem uit dat ik niks waard ben als ik sta te trillen op mijn benen van de honger – dat ik gerust de hele dag wil doorwerken – maar dat ik af en toe een beetje moet eten. Docteur Johnny vindt dat eten nutteloos is en dat een zichzelf respecterend persoon zich boven de honger moet stellen – hij eet zelf niks gedurende de ganse dag – en hij vindt dat het zijn taak is om continu ter beschikking te staan van zijn patienten. Op zich is zijn visie heel lovenswaardig – en ik zou me dus inderdaad bijna schuldig gaan voelen – maar wat docteur Johnny niet zo goed schijnt te beseffen – is dat alle uren per dag die hij verspeelt aan wachten en praten en niks doen – misschien toch wel zwaarder doorwegen dan een korte middagpauze. Een voorbeeldje : dinsdag en donderdag zijn operatiedagen. Dat betekent dat 1 van de artsen in principe niks anders doet dan opereren. Om 7u s morgens is iedereen aanwezig – om 10u s morgens ligt de eerste patient op tafel – tijdens die 3 uren daartussen doet docteur Johnny uiteraard niks (of toch niet veel) – tijdens het uur tussen de eerste en de tweede patient die op tafel ligt doet hij uiteraard ook niks – tis te zeggen – hij ligt op een bed en praat over god en de zin van het leven – op zich wel interessant hoor – maar de patienten staan wel te wachten aan de consultatieruimtes – maar je kan moeilijk zowel consulteren als opereren op 1 dag he – je peux faire seulement une chose a la fois – il faut faire attention – vraiment muriel – il faut faire attention et prendre du repos – sinon on peut mourir – on peut vraiment mourir... – zo zegt hij dan met een zodanig serieus gezicht dat een mens hem bijna nog zou gaan geloven ook – maar zijn volgende zin is dan wel dat hij het onethisch vindt dat ik op de middag even ga eten... tja... :-)

Ziezo - zozie - tot hier even een korte kennismaking met ons stage-leven alhier :-) We hebben uiteraard al vele anecdotes - sommige heel grappig sommige heel triestig - die horen jullie wel nog - maar het leek mij wel interessant van eerst even een algemene schets te geven van het ziekenhuis...

Ook over Butare valt veel te vertellen - i really feel at ease here... We voelen ons hier echt al thuis... De vriendelijkheid van de mensen hier is echt ongelooflijk hartverwarmend... More about that in een ander tekstje!

Ik zal een poging ondernemen om alvast weer enkele fotootjes op het net te plaatsen - tzijn hoofdzakelijk foto's van ons bezoek aan Mbazi van vandaag. Mbazi is een dorpje niet zo heel ver van Butare. Iben - onze Deense vriendin die Public Health studeert - werkt hier samen met enkele Rwandese geneeskundestudenten aan een project om vrouwen te sensibiliseren - om uitleg te geven over het onderwerp family planning. Vandaag zijn we met hen meegegaan naar een Centre de Sante - om eens te zien hoe zo'n voorlichtingssessie verloopt... Meer info daarover volgt -> Tjalina schrijft morgen een tekstje -> op dat moment zullen we de foto's ook van plaats veranderen en in hun juiste context plaatsen - fotos van Kabutare hospital volgen ook nog - maar we wachten wat af tot we volledig ingeburgerd zijn in het ziekenhuis voor we ons fototoestel boven halen...

Heel veel groetjes
Heel veel kusjes
Heel veel knuffels

Muriel
xxx